عصر ایران؛ امید خزانی*- وانی عبارت معروفی است که گفته اند اگر میخواهید آینده کشوری را ببینید مشکلات جاری اش را ننگرید بلکه به روند آموزش در مدارس پایه آن کشور نظر کنید!
اگر غم تورم و خشکسالی٬ سایۀ جنگ وانزوای بین المللی ایران تحمل پذیر باشد ٬ قطعا وضعیت مدارس پایه ایران زمین غم واندوه آن مردافکن است !
کافی است چند روز سری به چند مدرسه دولتی و غیردولتی بزنید و چند ساعتی در وزارتخانه اش سپری کنید! خواهید دید که نه این وزارتخانه و نه مدارس مان سنخیتی با دنیای به سرعت در حال تغییر پیرامون ما ندارند!
در مقام مقایسه با کشورهای همجوار و دور و نزدیک نیستیم. از انبوه کودکان ترک تحصیل کرده تا سرانه پایین آموزش و پرورش در مدارس دولتی تا اجاره مدارس بعنوان پارکینگ تا خودمختاری مدارس غیردولتی همه حاکی از ناکارامدی ساختاری است که می بایست آینده ساز ایران باشد و به قول فردوسی بزرگ یکی داستان است پرآب چشم ! چون اشک هر دل سوز ایران دوستی را در می آورد.
انتظار اصلاح و تغییر رویکرد و چابکی در سازمانی که ۸۰ درصد هم وغم آن پرداخت حقوق معلمان است خودفریبی است. بازآموزی چند صد هزار معلمی که دغدغه نان شب دارند در برابر تحولات سریع جهان هوش مند و چالش های بزرگ ناشی از آن نه دغدغه آنی آن مجموعه است و نه در بضاعت شان.
کشور کوچک امارات که مساحت با کوچک ترین استان ما برابری می کند ۲ میلیارد دلار معادل ۲۰۰ هزار میلیارد تومان سال گذشته صرف آموزش کرد. ترکیه همجوار هم حدود ۱۰ میلیارد دلار هر سال صرف آموزش می کند. چه باید کرد که صدها هزار کودک هر سال از تحصیل محروم نشوند؟ ۴۰ کودک در اتاقی که نام کلاس درس را یدک می کشد محبوس نشوند.
چه می شود کرد که نظام آموزشی ما چالش های هوش مصنوعی و فضای مجازی را جدی تر بگیرد؟
در وضعیت انزوای بین المللی و افت شدید درآمد های کشور و مدیران کم بضاعت در بدنه نظام آموزشی شاید تنها راهکار میان مدت و در عین حال عملیاتی وعاجل برای برون رفت از وضعیت بحرانی ایجاد دپارتمان CSR ( مسوولیت مدنی و اجتماعی شرکت ها) در این وزارتخانه باشد.
تجربۀ CSR چندین دهه قبل از اینکه در بسیاری از کشورهای در حال توسعه باب شود توسط کارآفرین های نخبه و خلاق ایرانی همچون حاج آقا برخوردار – بنیان گذار صنایع الکترونیک ایران - و برادران خیامی - از بنیان گذاران صنایع خودروسازی ایران در ایران دهه های ۴۰ و ۵۰ خورشیدی آزموده شد و ثمرات بسیاری به بار نهاد. کارآفرینیان آن روز ایران با حس مسوولیت اجتماعی چندین مدرسه و هنرستان پیش روی ایران را به کارگاه های تحقیقات الکترونیک و تحقیقات خودرو مجهز کردند که کاری بود کارستان.
ایران امروز هم کارآفرینان بزرگ و نخبه و دلسوز کم ندارد که در این وانفسا دست کودکان و آینده سازان اش را بگیرند! اما قطعا آنها به مدیری پیش رو و آینده نگر از جنس خود اعتماد خوانند کرد نه مدیران سیاست زده و کم بضاعت.
کافی است وزارتخانه آموزش و پرورش به نخبه ای شناخته شده از بخش خصوصی ایران اعتماد کند و دپارتمانی را با اختیارات تام بعنوان CSR در ذیل این وزارتخانه راه اندازی کند. آنها خود صدها مدرسه مدرن خواهند ساخت و هزاران نفر تکنسین کاربلد به آنها دست یاری خواهند داد و اگر مدیری از جنس خودشان ببینند از بذل مال و سرمایه برای فرزندان ایران دریغ نخواهند کرد تا کشتی فرونشسته آن را از گل درآورند! انتظار معجزه نمی توان داشت اما نخبگان ایران دوست صنعت و بخش خصوصی اگر اعتقادشان جلب شود تحول آفرین خواهند شد.
--------------------------------------------------
*دکتری آموزش
پربیننده ترین پست همین یک ساعت اخیر